Rosnące możliwości wsparcia działalności innowacyjnej w 2018 r.

W związku z prowadzeniem działalności badawczo-rozwojowej polskim przedsiębiorcom (podatnikom CIT/PIT) przysługuje możliwość dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów kwalifikowanych poniesionych na działalność badawczo-rozwojową (B+R). Rok 2018 przyniósł kolejne udogodnienia w tym zakresie - katalog kosztów objętych ulgą został istotnie rozszerzony, a dodatkowo poziom odliczenia podniesiono do 100% poniesionych kosztów kwalifikowanych (a nawet 150% kosztów poniesionych w przypadku podatników mających status centrów badawczo-rozwojowych). W konsekwencji, począwszy od 2018 r. każde 1 zł wydane na działalność B+R może zmniejszyć wynik podatkowy o 2 zł (1 zł jako „normalny” koszt uzyskania przychodu i 1 zł dodatkowego odliczenia lub jeszcze więcej dla centrów badawczo-rozwojowych), co prowadzi do znaczących oszczędności dla innowacyjnych przedsiębiorców, którzy zdecydują się skorzystać z ulgi B+R.

Szerokie grono beneficjentów

Przedsiębiorcy mogą korzystać z ulgi B+R pod warunkiem, że w ramach swojej działalności prowadzą prace wypełniające definicję działalności badawczo-rozwojowej określoną w ustawie o PIT i ustawie o CIT. Biorąc jednak pod uwagę ogólną definicję oraz aktualne podejście organów podatkowych – pojęcie „działalności badawczo-rozwojowej” może być rozumiane stosunkowo szeroko. Ulga na działalność B+R jest przeznaczona nie tylko dla podatników prowadzących wyłącznie działalność B+R czy też dla podatników działających wyłącznie w branży wysokich technologii – jest dedykowana stosunkowo szerokiej grupie przedsiębiorców, którzy w ramach działalności prowadzą również w pewnym zakresie działalność prowadzącą do opracowania nowych lub znacząco ulepszonych produktów, usług, technologii produkcyjnych czy też procesów. Ulga B+R może być szeroko stosowana przez podmioty z wielu branż gospodarki (takich jak motoryzacja, chemia, farmacja, przemysł obronny i inne), a także w różnych gałęziach usług (np. branży IT).

Mechanizm działania ulgi na działalność B+R

Przedsiębiorcy prowadzący działalność klasyfikowaną jako B+R w trakcie roku podatkowego rejestrują koszty kwalifikowane objęte ulgą w księgach rachunkowych. Po zakończeniu danego roku podatkowego skalkulowana kwota kosztów kwalifikowanych poniesionych w danym roku wyodrębniona w księgach rachunkowych jest wykazywana w dodatkowej informacji do rocznej deklaracji CIT/PIT.

Kwota kosztów kwalifikowanych danego roku uwzględniona już w kosztach uzyskania przychodów na zasadach ogólnych, wykazana w ww. dodatkowej informacji – podlega dodatkowemu odliczeniu od podstawy opodatkowania (co do zasady podstawą opodatkowania jest dochód pomniejszony o dochody zwolnione oraz inne odliczenia). Zatem koszty kwalifikowane skutecznie zmniejszą podstawę opodatkowania, a w konsekwencji podatek do zapłaty. Warto pamiętać, że jeżeli przedsiębiorca poniósł w danym roku stratę podatkową, to zadeklarowane koszty działalności B+R danego roku mogą zostać odliczone w ciągu 6 kolejnych lat.

Należy mieć na uwadze pewne ograniczenia. Otóż ulga B+R obejmuje wyłącznie koszty kwalifikowane, które nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie (np. w formie dotacji) i które nie zostały już odliczone od podstawy opodatkowania. Co więcej, podatnicy działający w specjalnych strefach ekonomicznych mogą odliczyć jedynie koszty, których nie uwzględniano w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie zezwolenia.

Nowe kategorie kosztów kwalifikowanych

Obowiązujące w 2018 r. kategorie kosztów kwalifikowanych objętych ulgą B+R są następujące:

• wynagrodzenia i składki na ubezpieczenia społeczne (dotyczy umów o pracę) w proporcji, w jakiej czas spędzony przez pracownika na działalności B+R pozostaje w ogólnym czasie pracy,
• wynagrodzenia  i składki na ubezpieczenia społeczne współpracowników prowadzących działalność badawczo-rozwojową na podstawie umów zlecenia/o dzieło w proporcji, w jakiej czas spędzony przez współpracownika na działalności B+R pozostaje w ogólnym czasie pracy,
• koszty nabycia materiałów i surowców bezpośrednio związanych z działalnością B+R,
• koszty nabycia specjalistycznego sprzętu B+R innego niż środki trwałe,
• koszty odpłatnego korzystania (lub zakupu usług) z aparatury wykorzystywanej wyłącznie w działalności B+R (z wyłączeniem umów z podmiotami powiązanymi),
• koszty nabycia ekspertyz, opinii, usług doradczych lub równorzędnych, wyników badań od jednostek naukowych,
• koszty uzyskania i utrzymania patentów, praw ochronnych na wzory użytkowe, praw z rejestracji wzorów przemysłowych,
• odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w działalności B+R (z wyłączeniem samochodów, budynków, nieruchomości będących w odrębnym posiadaniu).

Realne korzyści wynikające ze skorzystania z ulgi na działalność B+R

Bezpośrednią korzyścią wynikającą z zastosowania ulgi na działalność B+R jest obniżenie podstawy opodatkowania, a w konsekwencji podatku dochodowego od zapłaty.

Na przykładzie obowiązujących stawek CIT: 15% dla małych podatników i 19% dla pozostałych podatników, rzeczywiste korzyści wynikające ze skorzystania z ulgi na działalność B+R są następujące:

*150% dla centrów badawczo-rozwojowych

** dla małych podatników wymierne oszczędności podatkowe stanowią 15% kosztów działalności B+R; odmienna będzie kalkulacja dla centrów badawczo rozwojowych

Warto pamiętać

Ulga B+R odnosi się do kategorii kosztów kwalifikowanych. Co do zasady, możliwe są różne formy wyodrębniania przez przedsiębiorcę działalności badawczo-rozwojowej, jak również ewidencjonowania kosztów kwalifikowanych tak, aby spełnione były wymogi przewidziane ustawami o CIT/PIT.

Co więcej, z punktu widzenia ulgi B+R istotne jest prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej. Finalny efekt prac (pozytywny/negatywny) co do zasady nie jest czynnikiem decydującym o możliwości skorzystania z ulgi B+R.

Należy również pamiętać, że ulga B+R może być stosowana w odniesieniu do prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej w toku (rozpoczętej w poprzednich latach).

Autor: Kinga Baran, Dyrektor Działu Doradztwa Podatkowego