Kadrowo-płacowe aktualizacje prawne: I kwartał 2023

1.  Podwyższone stawki w ryczałcie i kilometrówce za używanie prywatnych pojazdów w celach służbowych

17 stycznia 2023 roku weszły w życie nowe stawki kilometrówki. Zgodnie ze znowelizowanym § 2 Rozporządzenia z dnia 22 grudnia 2022 roku w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U.2023 poz. 5), stawki za 1 km przebiegu pojazdu nie mogą być wyższe niż:

1)     dla samochodu osobowego:

        a)     o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 – 0,89 zł,

        b)     o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 – 1,15 zł,

2)     dla motocykla – 0,69 zł,

3)     dla motoroweru – 0,42 zł.

2. Zmiany w Kodeksie pracy 

W dniu 6 lutego 2023 roku została opublikowana ustawa o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 240).

Publikacja ustawy w Dzienniku Ustaw ostatecznie przesądziła o wejściu w życie dwóch dużych zmian do Kodeksu pracy, tj. od 21 lutego 2023 roku możliwość prewencyjnej kontroli trzeźwości samodzielnie przez pracodawców oraz długo wyczekiwane regulacje dotyczącej pracy zdalnej, które wchodzą w życie od 7 kwietnia 2023 roku.

3. Zmiany w rozporządzeniu w sprawie dokumentacji pracowniczej

W związku z nowelizacją Kodeku pracy w zakresie pracy zdalnej i kontroli trzeźwości zostało znowelizowane rozporządzenie dotyczące akt osobowych. Nowe brzmienie rozporządzenia obowiązuje od 21 marca 2023 i dotyczy kwestii przechowywania poszczególnych dokumentów powstałych w związku ze stosowaniem nowych rozwiązań, poprzez dodanie nowej części E oraz uregulowanie przechowywania takich dokumentów, jak: potwierdzenie poinformowania pracownika o wprowadzeniu kontroli trzeźwości pracowników lub kontroli na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu, grupie lub grupach pracowników objętych taką kontrolą i sposobie jej przeprowadzania.

4. Autozapis do PPK

Od 1 marca 2023 roku rozpoczął się proces autozapisu do Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK). Wszystkie osoby nim objęte, które nie chcą przystąpić do programu, mogą od 1 marca 2023 roku składać deklaracje o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK według wzoru deklaracji określonej w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych.

Od dnia 1 kwietnia 2023 roku pracodawca będzie zobowiązany dokonać wpłat do PPK za osoby objęte autozapisem, które nie złożą rezygnacji.

5. Kolejne zmiany w Kodeksie pracy

Ustawa z dnia 8 lutego 2023 roku o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, wprowadzająca kolejne zmiany w Kodeksie pracy. Zmiany wdrażają dwie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE), tj. dyrektywę w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej i tzw. dyrektywę rodzicielską (work-life-balance).

Do najważniejszych zmian należą:

1) Dłuższy urlop rodzicielski - łączny wymiar urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców będzie wynosił do 41. tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie) albo do 43. tygodni (w przypadku porodu mnogiego). W jego ramach nieprzenoszalną część określono na 9 tygodni dla każdego z rodziców.

2) Dodatkowy urlop opiekuńczy - w celu zapewnienia opieki nad członkiem rodziny, który wymaga wsparcia z poważnych względów medycznych. Urlop ten będzie bezpłatny i będzie przysługiwał pracownikom w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym dni dla każdego z rodziców.

3) Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej - w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem. Zwolnienie to będzie przysługiwało w wymiarze
2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym. Za czas tego zwolnienia pracownik zachowa prawo do połowy wynagrodzenia.

4) Elastyczna organizacja pracy - możliwość skorzystania z elastycznej organizacji pracy będzie przysługiwała rodzicom opiekującym się dzieckiem do 8 lat oraz opiekunom członków rodziny lub osób zamieszkujących we wspólnym gospodarstwie domowym, wymagających wsparcia z poważnych względów medycznych.

5) Prawo do zmiany rodzaju umowy - pracownik, który wykonywał pracę co najmniej
6 miesięcy, będzie miał prawo do wystąpienia o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę
o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy.
Taka możliwość będzie dostępna raz w roku kalendarzowym.

6) Zmiany w długości zawieranych umów o pracę na okres próbny, które będą wynosić :

1 miesiąc – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy
niż  6 miesięcy,

2 miesiące – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony, wynoszący co  najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy.

Dodatkowo przy wypowiedzeniu umowy na czas określony będzie istniała konieczność uzasadnienia wypowiedzenia umowy i konsultowanie go ze związkiem zawodowym.

7) Rozszerzenie obowiązku informacyjnego pracodawcy - do obecnej Informacji dodatkowej z art. 29 & 3 Kodeksu pracy pracodawca będzie musiał dodatkowo poinformować zatrudnionego, m.in. o zasadach przechodzenia ze zmiany na zmianę (jeśli w firmie jest stosowana praca zmianowa), prawie pracownika do szkoleń, jeżeli pracodawca je zapewnia, w szczególności o ogólnych zasadach polityki szkoleniowej pracodawcy, dobowym i tygodniowym wymiarze pracy obowiązującym zatrudnionego i zasadach rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych.

8) Dodatkowe przerwy wliczane do czasu pracy - nowelizacja Kodeksu pracy przewiduje dwie dodatkowe przerwy, które będą wliczane do czasu pracy. Pracownik będzie miał prawo do drugiej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, jeżeli jego dobowy wymiar pracy jest dłuższy niż 9 godzin pracy, oraz do trzeciej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, jeżeli jego dobowy wymiar czasu pracy jest dłuższy niż 16 godzin.

Ustawa czeka na podpis Prezydenta i ostateczna data wejścia w życie przepisów nie jest jeszcze znana.

 W przypadku, gdyby chcieli Państwo omówić powyższe zmiany, uprzejmie prosimy o kontakt z pracownikami Działu Usług Kadrowo-Płacowych spółki Mazars Polska Sp. z o.o.