Kadrowo-płacowe aktualizacje prawne: II kwartał 2022

Elektronizacja wniosku o wydanie zaświadczenia A1 i wystawionego zaświadczenia

Od 1 kwietnia 2022 r. wszedł w życie przepis art. 83e ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dodany ustawą z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2021 poz. 1621), zgodnie z którym wniosek o wydanie dokumentu A1 zgłasza się do ZUS w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępnionego bezpłatnie przez ZUS w systemie teleinformatycznym. W szczególnie uzasadnionych przypadkach wniosek można złożyć w formie papierowej.

Wzrost wartości diety z tytułu krajowej podróży służbowej

Trwają prace nad zmianą rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Nowe rozporządzanie przewiduje wzrost wartości diety krajowej za dobę do 38 zł (obecnie jest to 30 zł). Zmiana ta ma obowiązywać od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia niniejszego rozporządzenia w Dzienniku Ustaw.

Rozszerzenie katalogu osób chronionych przed wypowiedzeniem umowy o pracę

Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. 2022 r. poz. 655) rozszerzyła katalog pracowników chronionych przed wypowiedzeniem pracy lub/i płacy. Ochrona została rozszerzona o żony żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową. Według zmienionych przepisów rozwiązanie przez pracodawcę stosunku pracy z małżonkiem/małżonką żołnierza, który/a odbywa obowiązkową zasadniczą służbę wojskową może nastąpić wyłącznie z winy pracownika, w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy.

Obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne także dla prokurenta

W interpretacji indywidualnej z dnia 15 lutego 2022 r., znak: BP.5132.7.2022 2022.54552.AM (decyzja nr 13/2022/BP) Prezes NFZ wyjaśnił, że osoba powołana do pełnienia funkcji prokurenta i pobierająca z tego tytułu wynagrodzenie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Powyższe stanowisko ma być potwierdzone w ustawie z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej i zmienionym brzmieniu art. 66 ust. 1 pkt 35a. Nowelizacja wspomnianej ustawy ma wejść w życie z dniem 1 lipca 2022 r.

Umowa między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Białorusi o zabezpieczeniu społecznym

Dnia 1 kwietnia 2022 r. weszła w życie Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Białorusi o zabezpieczeniu społecznym (Dz. U. z 2022 r. poz. 575).

Zawarta Umowa ma zastosowanie do pracowników i osób prowadzących działalność na własny rachunek i podlegających ustawodawstwu tej ze stron Umowy, na terytorium której wykonywana jest praca, jak również do członków ich rodzin i innych osób uprawnionych, pozostałych po śmierci żywiciela.

Umowa reguluje, m.in.:

• zasadę opłacania składek tylko w jednym państwie, tj. tam, gdzie jest wykonywana praca,
• uwzględnianie okresów ubezpieczenia przebytych na Białorusi w celu ustalenia prawa i wysokości polskich świadczeń emerytalno-rentowych,
• transfer świadczeń osobom uprawnionym do miejsca ich zamieszkania do Polski lub Białorusi,
• ochronę przed utratą praw przysługujących z zabezpieczenia społecznego, nabytych na terytorium drugiej strony.

Zniesienie stanu epidemii

Dnia 16 maja 2022 stan epidemii został zastąpiony stanem zagrożenia epidemicznego. W ślad za tą zmianą skorzystanie z podwyższonych limitów zwolnień w PIT będzie możliwe tylko do końca 2022 r.

Zwolnienia z wyższym limitem obejmują:

• zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci, finansowane ze źródeł obrotowych – do 10 000 zł (wraca limit 6 000 zł),
• zapomogi, inne niż wymienione powyżej, wypłacane z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej pracownikom należącym do tej organizacji – do 3 000 zł (wraca limit 1 000 zł),
• wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o ZFŚS, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków ZFŚS lub funduszy związków zawodowych – do 2 000 zł (wraca limit 1 000 zł),
• dopłaty do wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, a także do przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu – dzieci i młodzieży do lat 18 finansowane ze źródeł innych niż ZFŚS – do 3 000 zł (wraca limit 2 000 zł),
• świadczenia postojowe wypłacane w związku z epidemią COVID-19, które są wolne od podatku.

Zmiany w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych

W Dzienniku Ustaw z dnia 20 maja 2022 r., (DZ. U. 2022 poz.1079) opublikowana została ustawa o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027. Zawiera ona przepisy nowelizujące m.in. ustawę o pracowniczych planach kapitałowych. Wejście w życie zmian określono w dwóch etapach. Pierwszy etap zmian zaczął obowiązywać po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy, tj. od 4 czerwca 2022 r. Natomiast kolejne zmiany wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, z mocą od 1 lipca 2019 r.

Do najważniejszych zmian w PPK należą:

• umożliwienie zawarcia umowy o prowadzenie PPK już po upływie 14 dni od momentu zatrudnienia, ale nie później niż do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia. Zmiana ta umożliwia podmiotom zatrudniającym wcześniejsze zawarcie dla osoby zatrudnionej umowy o prowadzenie PPK, a jednocześnie nie skraca terminu na zawarcie tej umowy;
• zmiana definicji podmiotu zatrudniającego poprzez rozszerzenie jej na podmioty, które nie posiadają numeru NIP/REGON, ale są płatnikami składek na ubezpieczenie społeczne;
• uregulowanie kwestii korekt nienależnie dokonanych wpłat do PPK. Zgodnie z nowymi przepisami możliwe jest wycofanie nienależnych wpłat do PPK, wpłaty powitalnej i dopłat od państwa w sytuacji stwierdzenia, że zostały dokonane bezpodstawnie;
• uzyskanie przez Państwową Inspekcję Pracy uprawnień do ścigania wykroczeń polegających na nakłanianiu osób zatrudnionych do rezygnacji z oszczędzania w PPK;
• doprecyzowanie zasad zawarcia umowy o prowadzenie PPK dla osób zatrudnionych w wieku pomiędzy 55 a 70 lat, tj. tylko na wniosek tej osoby;
• umożliwienie nowo zatrudnianemu pracownikowi transferu środków z dotychczasowych rachunków PPK za pośrednictwem pracodawcy. Nowy pracownik może złożyć nowemu pracodawcy oświadczenie o swoich dotychczasowych rachunkach PPK w ciągu 7 dni od dnia zawarcia w jego imieniu umowy o prowadzenie PPK. Pracodawca poinformuje uczestnika PPK o obowiązku złożenia w jego imieniu wniosku o wypłatę transferową środków zgromadzonych na jego dotychczasowych rachunkach PPK na nowy rachunek PPK utworzony w związku z zatrudnieniem u tego pracodawcy. Pracownik będzie miał prawo złożenia sprzeciwu wobec transferu swoich oszczędności.