Ceny transferowe 2020

1. Nowy formularz TPR

Do 31 grudnia br. powinien zostać złożony po raz pierwszy nowy elektroniczny formularza TPR, który niestety może być też podstawą do typowania przez organy podatkowe do kontroli podatkowych.

Poza podstawowymi danymi o podmiocie składającym TPR, formularz wymaga wskazania:

• określonych wskaźników finansowych podatnika/podmiotu, którego dotyczy TPR;
• wszystkich transakcji kontrolowanych, które przekroczyły ustawowe limity (2 mln lub 10 mln PLN rocznie);
• metod, jakimi były badane ceny stosowane pomiędzy podmiotami powiązanymi w ramach tych transakcji;
• wyników analiz rynkowości cen transferowych dotyczących poszczególnych transakcji.

Z uwagi na bardzo szeroki zakres raportowanych danych formularz TPR ma stanowić dla administracji skarbowej narzędzie analityczne do kompleksowych analiz, w tym oceny, jak wynik danego podmiotu kształtuje się na tle konkurencji oraz czy w ogóle została przeprowadzona analiza porównawcza.

Warto zwrócić uwagę, że powyższe informacje dają Szefowi KAS możliwość wstępnej oceny, czy ceny/marże danego podmiotu w ramach poszczególnych transakcji kontrolowanych zbieżne są z wynikami analiz rynkowych.

TPR ma być składany przez podatników obowiązanych do sporządzenia dokumentacji TP, niezależnie od ich wielkości, a także – choć w ograniczonym zakresie – przez podatników zwolnionych z obowiązku posiadania lokalnej dokumentacji TP.

2. Oświadczenie

Dodatkowo za rok 2019 wraz z formularzem TPR obowiązkowe będzie złożenie w formie elektronicznej oświadczenia o zgodności cen transferowych stosowanych w dokumentowanych transakcjach z warunkami rynkowymi (a nie tylko o samym fakcie posiadania jakiejkolwiek dokumentacji cen transferowych).

3. Reklasyfikacja transakcji

Organ podatkowy będzie również mógł dokonać tzw. recharakteryzacji transakcji z podmiotem powiązanym (na przykład zmienić pożyczkę na transakcję podwyższenia kapitału zakładowego) i ocenić skutki podatkowe wynikające z tej nowo sklasyfikowanej transakcji. Będzie mógł również uznać, że żadna transakcja nie miała miejsca lub miała charakter pozorny lub taki, na który nie zgodziłyby się podmioty niezależne (szczególnie zagrożone są tutaj usługi niematerialne), a także nałożyć dodatkowe zobowiązanie, np. z tytułu exit fee, w przypadku restrukturyzacji biznesu polegającej na przeniesieniu funkcji produkcyjnych/sprzedażowych/licencyjnych, itp. do innego podmiotu powiązanego).

4. Dodatkowe sankcje

Brak dopełniania obowiązków w zakresie posiadania dokumentacji TP lub zawarcia transakcji na innych warunkach niż rynkowe zagrożony jest nie tylko karami skarbowymi oraz możliwością zapłaty podatku wg podwyższonej stawki 50%, ale również dodatkowymi sankcjami podatkowymi w postaci możliwości wymierzenia dodatkowego zobowiązania podatkowego (w wysokości od 10 do 30%, w przypadku gdy organ ustali cenę rynkową odbiegająca od tej ustalonej przez strony). Co ważne, możliwość zastosowania dodatkowego zobowiązania podatkowego będzie dotyczyć również transakcji nieobjętych obowiązkiem sporządzania dokumentacji cen transferowych, dlatego nawet w przypadku korzystania ze zwolnienia z obowiązku dokumentacyjnego dla transakcji krajowych (w przypadku transakcji między powiązanymi spółkami krajowymi, które nie notują straty), należy każdorazowo przeanalizować warunki transakcji i porównać z tymi panującymi na rynku.

Przy zawieraniu ryzykownych transakcji i transakcji o dużej wartości, nawet w przypadku korzystania ze zwolnienia, dokumentację podatkową powinno się zatem posiadać.

5. Rozszerzenie definicji powiązań

Obecne przepisy rozszerzają także katalog powiązań kapitałowych oraz osobowych. Powiązania kapitałowe mogą wynikać nie tylko z udziału kapitałowego, ale także np. z udziału w prawach głosu w organach spółki oraz z udziału w prawach związanych z uczestnictwem w zyskach czy w majątku (powiązania poprzez jednostki, certyfikaty) – fundusze inwestycyjne, fundacje.

W zakresie powiązań osobowych kluczowym czynnikiem warunkującym powstanie powiązań będzie natomiast wywieranie znaczącego wpływu na decyzje gospodarcze podejmowane przez spółkę, nawet pomimo braku formalnego umocowania w organach stanowiących lub kontrolnych.

Organy będą miały także możliwość uznania za powiązane podmioty, między którymi występuje relacja niewynikająca z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, w tym mająca na celu stworzenie struktury, która ma umożliwić ominięcie przepisów dotyczących cen transferowych.

 6. Zwiększone progi dokumentacyjne oraz obowiązek każdorazowego sporządzenia analizy porównawczej (benchmark study)

Progi wartościowe warunkujące powstanie obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych:

• 10 mln zł w przypadku transakcji towarowych i finansowych oraz
• 2 mln zł w przypadku transakcji usługowych i innych transakcji.

Podatnicy zobowiązani do przygotowania dokumentacji lokalnej (Local File) zobowiązani są także do przeprowadzenia analizy porównawczej dla każdej dokumentowanej transakcji. Celem dokumentacji Local File ma być bowiem udokumentowanie rynkowego charakteru transakcji z podmiotami powiązanymi.

Podatnicy, którzy byli zobowiązani do przygotowania analiz porównawczych już za poprzednie lata podatkowe zgodnie z przepisami obowiązującym w latach 2017-2018, powinni dokonać odpowiedniej ich aktualizacji / uzupełnienia, tak aby analizy odpowiadały wymogom aktualnie obowiązujących przepisów.

Zgodnie z najnowszym podejściem określając zakres geograficzny analizy porównawczej można uwzględniać dane mające charakter lokalny, regionalny, globalny czy też inny. A zatem w przeciwieństwie do wcześniejszego podejścia grupa danych porównawczych nie musi już ograniczać się do podmiotów tylko z terytorium Polski. 

Dokumentacja Local File zawiera zatem obecnie obligatoryjnie element zwany analizą cen transferowych (analiza porównawcza – benchmark lub analiza zgodności).

 7. Zwolnienia z obowiązków dokumentacyjnych

Poniższe transakcje nie wymagają przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych: transakcje kontrolowane zawierane między podmiotami krajowymi (pod pewnymi warunkami), transakcje między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową, transakcje zawierane pomiędzy podmiotami, których powiązanie wynika wyłącznie z powiązań ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego, transakcje, w których cena została ustalona w trybie przetargu nieograniczonego, a także transakcje, których wartość nie stanowi trwale przychodu lub kosztu uzyskania przychodu (z wyłączeniem transakcji finansowych, transakcji kapitałowych oraz transakcji dotyczących inwestycji, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych).

Aby transakcje z krajowymi podmiotami powiązanymi zostały zwolnione z obowiązku sporządzenia dokumentacji, żadna ze stron transakcji nie może korzystać ze wskazanych w ustawie CIT zwolnień podatkowych, a także nie może wykazywać straty podatkowej za dany rok podatkowy.

W tym przypadku rekomendujemy jednak również posiadanie dokumentacji TP, a zwłaszcza dokonanie analizy porównawczej/zgodności, gdyż pomimo zwolnienia z obowiązku posiadania dokumentacji, której obligatoryjnym elementem jest analiza porównawcza / zgodności, podatnik nadal zobowiązany jest do złożenia TPR, którego zakres wymaganych do przekazania danych jest i może ograniczony, ale niekiedy może wymagać przeprowadzenia analizy. Ponadto należy mieć na uwadze, że informacje zawarte w TPR powinny być spójne z informacjami wykazanymi w dokumentacji cen transferowych. Ponadto w przypadku kontroli podatkowej podatnik – w celu uniknięcia sankcji – i tak będzie zobowiązany do wykazania, że dokonał transakcji z podmiotem powiązanym na warunkach rynkowych.

8. Grupowa dokumentacja cen transferowych (master file)

Grupowa dokumentacja cen transferowych jest obecnie obowiązkowa wyłącznie dla podmiotów objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym oraz gdy skonsolidowane przychody grupy za rok poprzedni wyniosły ponad 200 mln zł.

Dokumentacja Master File może zostać przygotowana w języku angielskim, aczkolwiek z koniecznością jej przetłumaczenia na język polski w terminie 30 dni od otrzymania żądania organu do jej przedłożenia. W dalszym ciągu dokumentacja Master File musi być jednak kompletna i zawierać wszystkie elementy wymagane polskimi przepisami. Należy zatem każdorazowo dokonać jej weryfikacji i dostosowania do lokalnych uregulowań.

9. Safe harbours

Organy będą mogły odstąpić od weryfikacji rynkowego charakteru w szczególności oprocentowania pożyczek oraz poziomu narzutu na kosztach dla usług o niskiej wartości dodanej po spełnieniu określonych w przepisach warunków.

Przepisy przewidują graniczny poziom narzutu „do 5%" kosztów dla Usługobiorców oraz „od 5%" kosztów dla Usługodawców. W przypadku pożyczek wymagane jest ustalenie oprocentowania w oparciu o bazową stopę procentową (uwzględniającą walutę pożyczki) oraz marżę, zgodnie z aktualnym obwieszczeniem Ministra Finansów.

Zastosowanie uproszczonego rozwiązania skutkuje automatycznym uznaniem ceny lub jej elementu za rynkowy.
W związku z tym podatnicy dokonujący transakcji spełniających ww. warunki są zwolnieni z obowiązku uwzględnienia analizy cen transferowych w dokumentacji lokalnej, a tym samym również szczegółowego raportowania ich wyników w formularzu TPR.

Powyższe podlega również raportowaniu jako schemat podatkowy (MDR).

10. Inne 

Przy okazji zwracamy również uwagę, że organy coraz częściej wymagają dokumentowania transakcji dokonanych nieodpłatnie (np. poręczenia, gwarancje), a także przykładowo wypłaty wynagrodzenia na rzecz osób zarządzających.

W przypadku pytań dotyczących powyższych tematów uprzejmie prosimy o kontakt z Działem Doradztwa Podatkowego Mazars.