Działania na rzecz europejskich standardów sprawozdawczości dotyczącej zrównoważonego rozwoju (ESRS)

Pierwszy zestaw ESRS: czego firmy mogą się nauczyć z projektu aktu delegowanego WE

Wymagane przez Dyrektywę w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD, ang. Corporate Sustainability Reporting Directive ), ESRS określają zarówno treść, jak i format informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem, które mają zaspokoić potrzeby użytkowników w zakresie wysokiej jakości istotnych informacji.

Podczas gdy pierwsze spółki objęte zakresem CSRD będą musiały stosować ESRS od 1 stycznia 2024 r., Komisja Europejska jest bliska przyjęcia Zestawu 1, tj. 12 standardów mających zastosowanie do wszystkich spółek niezależnie od sektora, w którym działają.

Jakie są główne wyzwania dla firm?

ESRS stanowi istotną zmianę, nakładając na firmy nowe, wymagające obowiązki w zakresie przejrzystości w odniesieniu do ich zaangażowania w zrównoważony rozwój, zwłaszcza że informacje dotyczące zrównoważonego rozwoju będą musiały zostać poddane audytowi (przy ograniczonej pewności co do zgodności z ESRS na początkowym etapie i możliwym osiągnięciu wystarczającej pewności). 

W pierwszej kolejności przedsiębiorstwa powinny ocenić, czy są objęte zakresem CSRD i kiedy będą musiały po raz pierwszy opublikować informacje dotyczące zrównoważonego rozwoju zgodnie z ESRS.

Wyzwania związane z wdrożeniem ESRS będą zależeć od tego, czy firma podlegała już raportowaniu niefinansowemu.
Dyrektywa NFRD pozostawia państwom członkowskim znaczną elastyczność w zakresie transpozycji do prawa krajowego.

We wszystkich przypadkach zastosowanie Zestawu 1 po raz pierwszy będzie wymagało ponownej oceny istotności i uwzględnienia całego łańcucha wartości. Następnie należy przeprowadzić dogłębną analizę wymogów dotyczących ujawniania informacji (lub DR) wymienionych w ESRS w celu określenia, które istotne informacje należy ujawnić, aby objąć istotne skutki, ryzyka i szanse zidentyfikowane przez firmę w związku z kwestiami jej zrównoważonego rozwoju.

Jakie są kluczowe cechy systemu ESRS?

Zgodnie z ESRS, informacje związane ze zrównoważonym rozwojem podlegają podejściu podwójnej istotności do pełnego spektrum tematów środowiskowych,
społecznych i związanych z ładem korporacyjnym (ESG), w ramach którego spółki będą musiały raportować zarówno wpływ swojej działalności na ludzi
i środowisko, jak i to, w jaki sposób różne kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem wpływają na nie finansowo.

Chociaż pierwszy projekt ESRS obejmuje wszystkie informacje, które mogą być istotne niezależnie od sektora (sektorów), w których działają przedsiębiorstwa, standardy sektorowe będą następnie uzupełniać te standardy uniwersalne, niezależne od sektora. Stanowi to kolejny ważny krok, ponieważ większość tematów związanych ze zrównoważonym rozwojem ma zastosowanie tylko przy podejściu sektorowym. Ponadto, w razie potrzeby (tj. w celu uwzględnienia wszystkich zidentyfikowanych istotnych skutków, ryzyk i szans) konieczne będzie również dostarczenie informacji specyficznych dla danego podmiotu.

Struktura raportowania ESRS jest zgodna z zaleceniami grupy zadaniowej ds. ujawniania informacji finansowych związanych
z klimatem (TCFD) i dlatego obejmuje kulturę pracy w firmie, strategię, zarządzanie wpływami, ryzykiem i możliwościami, a także wskaźniki i cele.

W praktyce Zestaw 1 obejmuje 12 projektów standardów niezależnych od sektora, dwa standardy przekrojowe i dziesięć standardów tematycznych, w tym pięć dotyczących kwestii środowiskowych, cztery obejmujące kwestie społeczne i jeden dotyczący ładu korporacyjnego.

Treść tych standardów jest zgodna z innymi przepisami UE, takimi jak rozporządzenie w sprawie ujawniania informacji na temat zrównoważonego finansowania (SFDR) w odniesieniu do wskaźników „głównych niekorzystnych skutków” lub informacji wymaganych przez regulacyjne standardy techniczne przygotowane przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) dotyczące ujawnień niezależnych od sektorów Filaru III.

Informacje na temat zrównoważonego rozwoju będą musiały być przedstawiane w wyraźnie wyodrębnionej sekcji raportu zarządczego. Zgodnie z CSRD, raport zarządczy będzie musiał być czytelny zarówno dla człowieka, jak i dla maszyny, z wykorzystaniem Jednolitego Europejskiego Formatu Elektronicznego (ESEF) do oznaczania informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju.

Jakie są główne zmiany w projektach standardów EFRAG, opublikowanych w listopadzie 2022 r.? 

Główne zmiany wprowadzone przez WE w projekcie aktu delegowanego opublikowanego na początku czerwca to:

1. Rozszerzenie zakresu standardów i informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem podlegających ocenie istotności, przy czym od teraz tylko ESRS 2 (ujawnienia ogólne) będą stosowane obowiązkowo (z wyjątkiem Załącznika B, który zawiera informacje wymagane przez inne przepisy UE i udostępniane w Zestawie 1);
2. Wzmocnienie przepisów przejściowych wymienionych w ESRS 1 (wymogi ogólne), w szczególności poprzez wprowadzenie progu dla firm lub grup nieprzekraczających 750 pracowników (w szczególności możliwość pominięcia (i) wszystkich DR wymienionych w ESRS S1 dotyczących własnej siły roboczej przez pierwszy rok oraz (ii) wszystkich DR wymienionych w ESRS E4 dotyczących różnorodności biologicznej i ESRS S2 do S4 przez pierwsze dwa lata);
3. Nowy dobrowolny charakter niektórych ujawnień (głównie w ESRS E4 i ESRS S1);
4. Dodanie ukierunkowanych modyfikacji, głównie w celu zapewnienia współmierności DR. Konkretnie rzecz ujmując, ulgi te mają na celu wprowadzenie „środków ochronnych”, ale także większej elastyczności, np. w odniesieniu do procesu oceny istotności dla tematów środowiskowych innych niż zmiany klimatu;
5. Większa spójność z europejskimi ramami prawnymi;
6. Zwiększona interoperacyjność z innymi globalnymi inicjatywami ustanawiania standardów;
7. Zmiany redakcyjne i prezentacyjne mające na celu poprawę przejrzystości i łatwości korzystania ze standardów.

Następne kroki

WE przyjmie Zestaw 1 ESRS najpóźniej do końca sierpnia 2023 r. w drodze aktu delegowanego (co oznacza, że nie jest wymagana transpozycja do prawa krajowego), po czym nastąpi okres kontroli przez Parlament Europejski i Radę. Następnie ESRS wejdzie w życie w styczniu 2024 r. i będzie natychmiast obowiązujące dla dużych przedsiębiorstw będących jednostkami interesu publicznego zatrudniającymi ponad 500 pracowników (obecnie objętych zakresem NFRD).

ESRS mają stanowić w przyszłości solidną podstawę do raportowania informacji na temat zrównoważonego rozwoju. Tymczasem
firmy powinny podjąć działania już teraz, aby spełnić nowe wymogi, i zastanowić się, w jaki sposób uczynić ten dodatkowy wgląd strategicznym czynnikiem wpływającym na ich zrównoważony rozwój i wyniki biznesowe.

Zachęcamy do pobrania naszego przewodnika ESRS poniżej, aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje na temat tych nowych ram sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju i ich wpływu na przedsiębiorstwa.